सहजीवन

ती- आज काल तू माझ्याशी कमी का बोलतोस ते मला कळतं हं. माझ्या बडबडीवर हंहं प्रतिक्रिया देत राहतोस फक्त. खूप बोलून झाल्यावर पुन्हा मला, कुठला तरी धागा देऊन तू शांत होतोस. तुला काय वाटलं कळत नाही मला? कळतंच! मी बोलून माझं फ्रस्टेशन काढावं असं तुला वाटत राहतं.

त्या दिवशी भेटलास तेव्हाही मन थार्यावर नव्हतं. आजकाल असं सततच होतं. रिकामपणं डोक्यात शिरतं आणि मन भिरभिरत राहतं. तशी मी पूर्ण वेळ व्यस्त आहे. उलट काही कामं तुंबलेली आहेत, आळशीपणामुळे. तरीही अवतीभवती एक रिकामपणं घेरून राहतं. कशासाठी होतं असं ते काही कळत नाही. काहीवेळा तर उगाच वैतागते स्वत:वर आणि घरातल्यांवर. नुसती चीडचीड सुरु राहते. कधी कधी तर तुझा मित्र म्हणतो ही मला, बायको चिडली की नवर्याने समजावं, बायको ठणठणीत आहे. पण बायकोची चीडचीड झाली की बायकोचं फार काही बिनसलंय हे समजून घ्यावं. पण ते नेमकं काय झालंय हे सांगितलं नाही तर माझ्यासारख्या पुरुषाला ते कळत नाही. ’’ त्याच्या या समंजसपणावर मी एक साधं स्मित करते. कारण मला काहीही झालेलं नसतं तरीही चीडचीड होत असते. मग तो अलगद मीठीत घेतो. हातातल्या बोटात बोटं गुफंतो. हळूच विचारतो, एकटेपणा जाणवतोय?’’ मी मान डोलावते. मग विकेंडला बाहेर घेऊन जातो. भरपूर गप्पा मारतो. तो बोलत राहतो मी ऐकत राहते.

‘तो म्हणतो ही तूही बोल.’’

मी बोलत नाही. म्हणजे थोडंसंच बोलते. मला मोकळं होता येत नाही आणि तो इतकं छान बोलत असतो की माझं बोलण्याचं भान राहत नाही. माझीच अशी विचित्र अवस्था होते. सारं काही जागच्या जागी असून नेटकेपणाचाच पसारा झाल्यावर कसं वाटेल तसंच काहीतरी. त्याला नेटकेपणा दिसत राहतो आणि तुला पसारा. तो खांद्यावर हात टाकून सोबतीची ऊब देतो आणि तू असं समोर बसून सोबतीची जाणिव.

हं, तर आज ही तुझ्यासमोर करते तशी मीच बकबकबकबक करतेय. कामाविषयी, पुस्तकाविषयी, खाण्यापिण्याविषयी, कुटुंबाविषयी, नव्या जून्या अनुभवांविषयी बोलत राहिलेय. यातलं काहीही मला माझ्या घरातल्या मित्राशी- नवर्याशी बोलता येत नाही. तो ऐकणार नाही असं नाही, पण त्याला त्यात फारसा रस नसतो. त्याच्या आवडीचे विषय वेगळे आहेत.

तो मन लावून तिचं ऐकत होता. मान डोलावून तिचं म्हणणं समजून घेत होता.

‘हं हं, घे आईस्क्रीम घे आधी.’ त्यानेच मध्येच तिला सांगितलं.

तिच्या अखंड बडबडीला आईस्क्रीमने ब्रेक लागला. तिने पूर्ण संपवली तरी त्याचं आपलं टुकुटुकू खाणं सुरु होतं.

ती-अरे, त्या आईस्क्रीमचं ज्यूस व्हायला लागलंय. खा की भरभर.’’

‘ आईस्क्रीम संपली की निघायची जाणिव होईल ना म्हणून.’’ तो छोटसं तोंड करत म्हणाला.

‘मग? आणखी मागवू ना. असं काय लहान मुलांसारखं करतोयस.’’ ती हसली

‘ ते आहेच. पण तुझ्यासोबतची पहिलाच वेळ हळूहळू सरकू दे की, नव्याने मिळविण्याची गरज का पडावी. सारखा सारखा मोह होणं बरोबर नाही.’’ तो मिश्किल हसला.

तिला त्याच्या लॉजिकवर हसायला आलं. खूप. मोकळं मोकळं.

‘बरं वाटतंय?’’ त्याने चष्म्यातून तिच्यावर नजर रोखत विचारलं. त्याची ही प्रेममयी नजर आतपर्यंत झिरपली तिच्या. खरंतर भेटल्यापासून असंख्यवेळा त्याने या नजरेनं पाहिलेलंय तिला. ती कित्येक चुकवतेही नजरा.

‘ तू ना, मला भेटल्यावर काळा चष्मा घालत जा.’’ ती नेहमीसारखी वैतागली.

‘नजर दिसत नसली की कळत नाही किंवा त्यातील भाव बदलतात, असं आहे का काही.’’

यावर ती निरुत्तर.

तो-कसंय की माणसाने आपल्या भावनांशी प्रामाणिक असावं. मला तुझ्याविषयी प्रेम वाटतं तर वाटतं. तुझं सगळं ऐकून घ्यावसं वाटतं, तुझी काळजी करावीशी वाटते. तुझ्या भल्याबुर्या क्षणांत सोबत करावीशी वाटते. तर हे मी लपवयाचं कशाला? हे सगळं करण्यासाठी मला तुझा नवराच होण्याची गरज नाही ना. आणि निव्वळ मित्र या मर्यादेत अडकण्याचीही गरज नाही. ते त्यापुढं असलं तर बिघडलं कुठं? मला माहितीये की, तू तुझ्या घरी खूश आहेस आणि मीही माझ्या घरी आनंदित आहे. पण तरीही जर का आपण एकमेकांच्या सोबत ही आनंदित होतो तर आपण त्या आनंदाला दूर लोटावं कशाला? ऐक सांगू, या आधी तुला कधी म्हणालो नाही पण काहीवेळा मला तुझ्या मिठीत शिरावसं वाटतं, तुला बिलगून रहावंसं वाटतं. यात तुझं शरीर नाही म्हणत पण तुझा स्पर्श हवा असतो. त्याचा कैफ हवा असतो. ते पुन्हा क्षणिक असतं. तुझा सहवास महत्त्वाचा होतो. ’’

ती गडबडते. पॉज घेते. अस्वस्थपणाला शांत करत ती त्याच्याकडे पाहत राहते. मग उसळून बोलायला लागते.

’’मलाही एक्झॅक्टली सेम असंच वाटतं. म्हणजे एका अर्थाने हे आपलं सहजीवनच की. गुंतवणूक आहे पण गुंतागुंता नाही. वाह! भारीच की. ’’

तो- ’’येस्स, मे बी.’’

ती- ’’मे बी काय? आहेच. ये पण मला यासाठी तुझी बायको व्हायला आवडलं असतं. ओह, आत्ता या जन्मी नाही. आपल्या घरात चांगली माणसं आहेत. तीसुद्धा हवीत या जन्मी. मग कदाचित पुढच्या जन्मी. हां, केवळ यासाठी तरी मी जन्मोजन्मीचे हिशेब मानायला तयार आहे.’’

तिच्या खरं वागण्याच्या तो पुन्हा प्रेमात पडला. पण त्याने स्मित करुन उत्तर टाळलं. आपल्यालाही अस्सच वाटत असल्याचं कबूल करायची त्याची हिम्मत झाली नाही. स्पष्टवक्ता असूनही काही गोष्टी नाहीच कबूलाव्यात या मताचा तो. हे कितीही खरं असलं तरी मनातून मात्र त्याची विकेट अगदी कोलमडून पडल्याचं, त्याला कितीतरी वेळ जाणवत राहिलं.